اسدالله ملک (زاده 14 مرداد 1320 در تهران) نوازنده ویولن و آهنگساز برجسته ایرانی است. اسدالله ملک در محله دروازه دولت تهران، در خانواده‌ای لشت نشایی متولد شد. ملک دو برادر به نام های حسین و عبدالله داشت و این سه برادر تحت تأثیر دایی‌هایشان (علی ‌اکبرخان زنگنه، علی ‌اصغرخان زنگنه و محمدخان زنگنه که از موسیقیدانان دوره قاجاریه بودند) هر سه به موسیقی پرداختند که از آن بین، عبدالله به تنبک، اسدالله به ساز کمانچه و ویولن، و حسین به سنتور روی آورد.

کودکی اسدالله ملک

اسدالله ملک در کودکی با ساز ویولنی که در منزل داشتند، تمرین و نواختن را آغاز نمود. او پس از مدتی به کلاس ابوالحسن صبا راه یافت و حدود سه سال نزد وی آموزش دید و از شاگردان خاص او گردید. پس از آن به هنرستان موسیقی ملی وارد شد. از جمله استادان او می‌توان به هنرمندانی نظیر: روح‌الله خالقی، شاپور نیاکان، حسین هنگ‌آفرین و علی‌محمد خادم میثاق و … اشاره نمود. اسدالله ملک همزمان با تحصیل در هنرستان، در ارکستر انجمن ملی موسیقی به رهبری روح‌الله خالقی به نوازندگی پرداخت. وی در سال ۱۳۳۷ در سن ۱۷ سالگی، همکاری خود را با رادیو آغاز کرد و با ساخت قطعه سرشناس «گریه لیلی» در آواز دشتی، آهنگسازی و تک نوازی حرفه‌ای را تجربه نمود.

آثار اسدالله ملک

نخستین آثار باکلام اسدالله ملک با صدای دلکش، که با حمایت و پشتیبانی وی به رادیو راه یافته بود، به ضبط رسید. «حکایت دل» نام نخستین تصنیف او با شعر بیژن ترقی است. او پس از اخذ دیپلم از هنرستان موسیقی ملی، تحصیلات عالی موسیقی خود را در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران دنبال کرد. وی پس از پایان تحصیلات دانشگاهی و به دنبال آن، درگذشت ابوالحسن صبا، تدریس در هنرستان موسیقی ملی را آغاز کرد و اداره کلاس صبا را به مدت ۳ سال در دست گرفت.

از جمله خوانندگانی که آثار باکلام اسدالله ملک را اجرا کرده ‌اند می‌توان به هنرمندانی نظیر: دلکش، حمیرا، اکبر گلپایگانی، محمود محمودی خوانساری، پوران، ایرج، بهرام حصیری، محمدرضا شجریان، کوروس سرهنگ زاده و… اشاره نمود. او مدتی نیز با همکاری منوچهر جهانبگلو، برنامه‌ای با عنوان «نوایی از موسیقی ملی» را تنظیم و به پخش رساند که از برنامه‌های موفق موسیقی در رادیو بود.

وی که اصول «ضرب‌شناسی» را نزد حسین تهرانی آموخته بود، اجراهای موسیقی متعددی را با همراه این هنرمند در رادیو و تلویزیون به اجرا گذاشت. او سال‌ها در مجموعه برنامه‌های «گل‌ها» در کنار نوازندگان نامدار موسیقی ایرانی به اجرای موسیقی مشغول بود و به سرپرستی «ارکستر گلها» رسید. او همچنین در برنامه «تک نوازان» نیز به همراه هنرمندانی مانند: احمد عبادی، رضا ورزنده، جلیل شهناز، فرهنگ شریف، لطف‌الله مجد، منصور صارمی، فضل‌الله توکل، مجید نجاحی و جهانگیر ملک، سال‌ها به اجرای موسیقی ایرانی پرداخت و سرپرستی ارکستر همنوازان را بر عهده داشت.

ارکستر پاپ رادیو اسدالله ملک

هنگامی که «مارسل استپانیان» ارکستر پاپ رادیو را تشکیل داد، تنها نوازنده ویولن این ارکستر اسدالله ملک بود و چنان درخشید که به او لقب «آرشه ی سحرآمیز» دادند. «یهودی منوهین» نوازنده نامدار ویولن، در سفری که به جهت شرکت در کنفرانس موسیقی جهانی به ایران آمده بود، نوازندگی ملک را در سالن آمفی ‌تئاتر هنرهای زیبا شنید و از او برای شرکت در فستیوال ‌های بین‌المللی دعوت به عمل آورد.

پس از آن وی به همراه هنرمندانی نظیر: احمد عبادی، حسین تهرانی، حسین ملک و … در جشنواره‌های موسیقی لیون فرانسه، ونیز ایتالیا، پامپالونا اسپانیا و چند فستیوال دیگر شرکت نمود. گروه موسیقی آن‌ها در جشنواره ونیز موفق به کسب مقام اول موسیقی جهانی شد.

استاد اسدالله ملک در نهم بهمن ماه سال ۱۳۸۰ در سن ۶۰ سالگی در بیمارستان ایرانمهر تهران درگذشت و پیکر او در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.