قسمت نود و یکم / دستگاه نوا (آلبوم دود عود)
در این قسمت از پادکست چهارگاه و در ادامه معرفی آلبوم های شاخص در دستگاه نوا ما به شما آلبوم زیبای “دود عود” را معرفی میکنیم. آلبوم دود عود حاصل همکاری استاد پرویز مشکاتیان به عنوان آهنگساز و استاد کامبیز روشن روان بعنوان تنظیم کننده و استاد محمد رضا شجریان بعنوان خواننده می باشد و همچنین استاد علی اصغر بهاری با ساز کمانچه و استاد داریوش طلایی با ساز تار آواز استاد شجریان را همراهی کرده اند.
قطعات ارکسترال این آلبوم با همکاری ارکستر سمفونیک تهران در سال ۱۳۶۶ ضبط شده و در سال ۱۳۶۸ منتشر شده است. در تنظیم قطعات این آلبوم، جناب روشن روان در کنار گروه سازهای ویلن و ویلن آلتو و ویلنسل و کنترباس و تیمپانی و مثلت که از سازهای ارکستر سمفونیک به شمار می آیند، سازهای کلاسیک ایرانی از جمله تار و سنتور و کمانچه و نی و تمبک و دف را نیز بکار برده اند و به نوعی ارکستر ملی شکل گرفته است که البته تلفیق سازهای کلاسیک ایرانی در کنار سازهای زهی و بادی و کوبه ای ارکستر سمفونیک در ایران سابقه ای دیرینه دارد.
در این آلبوم ما ابتدا پیش درآمد نوا را می شنویم. سپس ساز و آواز استاد شجریان بهمراه کمانچه استاد بهاری را می شنویم که در گوشه های درآمد ، گردونیه ، بیات راجع ، عراق ، نهیب ، نیشابورک، رهاب و فرود به نوا را اجرا شده است. شعر انتخاب شده برای این آواز از غزلیات حضرت عطار است با این مطلع:
” عقل کجا پی برد شیوه سودای عشق – باز نیابی به عقل، سر معمای عشق “
در ادامه قطعه ای برای سنتور و ارکستر را می شنویم و بعد ساز و آواز مثنوی نوا را با اجرای استاد شجریان بهمراه تار استاد داریوش طلایی می شنویم. استاد شجریان برای این اجرا نیز از غزل حضرت عطار بهره برده اند با این مطلع:
” در عشق تو عقل سرنگون گشت – جان نیز خلاصه جنون گشت ”
و در انتهای این آلبوم تصنیف بسیار زیبا و ماندگار ” دود عود ” را می شنویم از ساخته های استاد مشکاتیان با تنظیم استاد روشن روان بر روی غزلی از حضرت مولانا با مطلع:
” ای یوسف خوش نام ما ، خوش می روی بر بام ما – ای درشکسته جام ما ، ای بر دریده دام ما “
تصنیف ” دود عود ” علاوه بر تلفیق درست شعر زیبای مولوی با موسیقی توسط آهنگساز و سازبندی خوب و تنظیم زیبا و روان توسط تنظیم کننده ، بسیار لطیف و گوشنواز توسط استاد شجریان اجرا شده و در نهایت این اثر را در آرشیو موسیقی ایرانی ماندگار کرده است.